در این مطلب همراه باشید با ضرب المثل های آلمانی به همراه ترجمه فارسی

 

(Wer im Glashaus sitzt, soll nicht mit Steinen werfen)

کسی که در خانه‌ای شیشه‌ای نشسته نباید سنگ پرتاب کند

گرچه چگونگی بوجود آمدن این ضرب‌المثل چندان روشن نیست، اما در انجیل، کتاب مقدس مسیحیان آمده است: «هر یک از شما که هیچ گناهی مرتکب نشده، اولین سنگ را پرتاب کند.» معنی این ضرب‌المثل این است که هیچ انسانی بی‌گناه نیست و همه ما در خانه‌هایی شیشه‌ای نشسته‌ایم که پرتاب یک سنگ نابودش می‌کند.

 

(Ein gutes Gewissen ist ein sanftes Ruhekissen)

وجدان پاک چون بالشی نرم است

مطمئنا این یکی از جذاب‌ترین ضرب‌المثل‌های زبان آلمانی است. کار بد انجام نده تا بتوانی خواب راحتی داشته باشی و وجدانت آرام باشد. اما وجدان آرام چیست و عذاب وجدان که آزاردهنده روح بسیاری شده، کدام است؟ تشخیص خوبی و بدی در میان انسان‌ها بسیار دشوار شده است.

(Wer im Glashaus sitzt, soll nicht mit Steinen werfen)

کسی که در خانه‌ای شیشه‌ای نشسته نباید سنگ پرتاب کند

گرچه چگونگی بوجود آمدن این ضرب‌المثل چندان روشن نیست، اما در انجیل، کتاب مقدس مسیحیان آمده است: «هر یک از شما که هیچ گناهی مرتکب نشده، اولین سنگ را پرتاب کند.» معنی این ضرب‌المثل این است که هیچ انسانی بی‌گناه نیست و همه ما در خانه‌هایی شیشه‌ای نشسته‌ایم که پرتاب یک سنگ نابودش می‌کند.

(Viele Kِche verderben den Brei)

آشپزهای زیاد پوره را فاسد می‌کنند

این ضرب‌المثل معادل ضرب‌المثل فارسی است که می‌گوید: «آشپز که دوتا شد، آش یا شور می‌شود یا بی‌نمک.» این ضرب‌المثل شرایطی احتمالی را نشان می‌دهد که در آن گردآمدن چندین کارشناس در امری خاص با نظرهای کارشناسانه متفاوت، جلوی موفقیت کار را می‌گیرد.

(Kleider machen Leute)

لباس‌ها مردم را می‌سازند

این ضرب‌المثل از زبان لاتین به آلمانی راه یافته است. این ضرب‌المثل همچنین عنوان کتابی است از گوتفرید کِلِر، شاعر و سیاست‌مدار سوئیسی که در آن مردم یک شاگرد خیاط را به خاطر لباس‌هایی که برتن می‌کند، کنت می‌شمارند. مارک تواین در این باره می‌گوید: «مردمان لخت تاثیر چندانی در تحولات جامعه ندارند.» در فارسی نیز ضرب‌المثل “آستین نو، بخور چلو” به این ضرب‌المثل نزدیک است.

 

(Einem geschenkten Gaul schaut man nicht ins Maul)

دهان اسب پیشکشی را نگاه نمی‌کنند

در گذشته در آلمان هدیه دادن اسب بسیار مرسوم بود. در چنین شرایطی بسیار نامحترمانه بود که صاحب جدید اسب در حضور صاحب قبلی، دهان اسب را چون دام‌پزشکان باز کرده و از روی دندان‌ها سن و ارزش اسب را بررسی کند. نمونه کاملا شبیه این ضرب‌المثل در فارسی نیز وجود دارد: دندان‌های اسب پیشکشی را نمی‌شمرند.

(Lügen haben kurze Beine)

دروغ پاهای کوتاهی دارد

این ضرب‌المثل نشان می‌دهد که با دروغ نمی‌توان به اهداف بلند رسید. ضرب‌المثل دیگری در زبان آلمانی وجود دارد که شبیه داستان چوپان دروغگو در زبان فارسی است. این ضرب‌المثل می‌گوید: «کسی که یک بار دروغ گفت، دیگر کسی باورش نمی‌کند، حتی اگر حقیقت را بگوید». در زبان فارسی ضرب‌المثلی نزدیک به روایت آلمانی وجود دارد که می‌گوید: «دروغگو کم‌حافظه است».

(Auch ein blindes Huhn findet mal ein Korn)

حتی یک مرغ کور هم دانه‌ای می‌یابد

این ضرب‌المثل آلمانی از افراد ناتوان تعریف نمی‌کند، بلکه می‌گوید افراد ناتوان هم مثل مرغی کور که گاهی دانه‌ای می‌یابند، در شرایطی خاص و به طور اتفاقی به هدف‌هایی می‌رسند. البته این ضرب‌المثل را می‌توان به این صورت نیز تعریف کرد: در صورت برنامه‌ریزی درست، حتی یک مرغ کور هم می‌تواند به دانه برسد.

(Aller guten Dinge sind drei)

همه چیزهای خوب سه‌تایی هستند

این ضرب‌المثل براین نظر است که همه‌ی چیزهای خوب سه‌تایی هستند. در فارسی هم ضرب‌المثلی نزدیک به آن داریم که می‌گوید: «تا سه نشه، بازی نشه.» جالب این که در دستگاه‌های بازی قمار نیز برنده کسی است که سه علامت را در کنار هم بیابد.

(Morgenstund hat Gold im Mund)

صبح‌گاهان زر در کام دارد

این ضرب‌المثلی است که دعوت و تشویق به سحرخیزی می‌کند و اشاره به آن دارد که سحرخیزان در کارهایشان موفق می‌شوند. در فارسی و بسیاری زبان‌های دیگر نیز ضرب‌المثل‌های نزدیک به این وجود دارند: سحرخیز باش تا کام روا باشی، ضرب‌المثلی شناخته شده و مورد توجه در زبان فارسی است. در زبان انگلیسی ضرب‌المثل “The early bird catches the worm” وجود دارد که معنی آن این است: کرم طعمه‌ی مرغ سحرخیز است.